Idea zmartwychwstania w najstarszych religiach Bliskiego Wschodu

Abstract

Spojrzenie na religie Bliskiego Wschodu pod kątem wiary w zmartwychwstanie ukazuje, że najbardziej rozwinięta wiara dotycząca życia po śmierci występuje w kulturze egipskiej i perskiej. W pierwszej wyraźne jest przekonanie o konieczności posiadania „nowego ciała” w celu przebywania w obecności boga słońca Re, natomiast w drugiej, zwłaszcza biorąc pod uwagę zaratusztrianizm, wyraźnie ukazuje się postać Saoszjanta, mającego poprowadzić ludzi do ostatecznego zwycięstwa z siłami zła i ustanawiającego bezpośrednie królestwo Ahura Mazdy. Ciekawa jest także w wierzeniach Persów wzmianka na temat trzeciego dnia, jako czasu przejścia duszy zmarłego z „tego świata” i stanięcie przed indywidualnym sądem. Ten ostatni ma także miejsce w wierzeniach egipskich, według których jest on momentem moralnego rozliczenia zmarłego z ziemskiego życia. W przypadku kultury mezopotamskiej i fenickiej, choć istniała w nich wiara w pewną formę nieustannego życia po śmierci w podziemiach, nieśmiertelność dotyczyła jedynie bóstw lub monarchów, a idea „zmartwychwstania” jako odrodzenia dotyczyła wyłącznie corocznego odrodzenia przyrody, które zgodnie z wierzeniami zawdzięczano działaniu bóstw płodności.

The purpose of this essay is to present the idea of the resurrection in the major cultures of the Middle East. In its presentation was used a reference to the biblical tradition that shows the similarities rather than the genealogy of the biblical eschatological thought. In the presentation of the culture of Mesopotamia it is noticed some exclusivism, as for the issue of immortality, which was participated only by a few, however, some kind of existence of dead in underworld was assumed. Certain development of the idea brings the Egyptian and the Persian culture, introducing motives of journey of dead and the posthumous court as a moral evaluation of earth life, as well as, the possibility of attainment an honor to be in presence of gods, as a reward for an honest life. All cultures, however, not excluding the Phoenician, characterize a belief in the necessity of the burial of the human body, as one of the conditions for peace of soul of the dead.