Duch Święty jako Miłość w „De Trinitate” św. Augustyna

Abstract

Potrzeba było wielu lat i związanych z nimi uporczywych poszukiwań, aby św. Augustynowi udało się przejść od „nieznanego” Boga do Boga nie tylko umiłowanego, ale i będącego samą Miłością. Jako „Wielki Nieznany” prezentował się bowiem początkującemu kapłanowi z Hippony Duch Święty, a objawiona prawda, że „Bóg jest miłością” (1 J 4, 8–16), trudna do pogodzenia z podstawową zasadą wiary o Trójcy Świętej, tj. o Bogu jedynym w swej istocie i troistym w Osobach. Problematyka pochodzenia i imienia „Duch Święty” znajduje obszerne omówienie w De Trinitate, i to tam zwłaszcza, w ostatniej księdze biskup Hippony wyjaśnia, z jakich powodów Ducha Świętego nazywamy zwłaszcza Jednością, Miłością i Darem.

This article traces the role of the Holy Spirit throughout Augustine’s De Trinitate. In God the name “Love” (amor) can be taken both with respect to the essence and with respect to a person. Insofar as it is taken with respect to a person, it is a proper name of the Holy Spirit in the same way that “Word” is a proper name of the Son. The Holy Spirit is, in the Holy Trinity, the love of Both, of the Father and of the Son. Augustinian thinking on the relationship of the Trinity can thus be summed up as Lover, Love and Beloved. Elsewhere he uses these terms to describe the relationship, but if the Father is the Father, the Son is the Word of God and the Holy Spirit is both the Gift of God and the Love of God, then the Father is the Lover, the Spirit is Love itself and the Son is the Beloved. In contrast with the dominant Western and Eastern traditions, for Augustine the Holy Spirit comes to be thought of as God in a privileged sense, that is, as the person of the Trinity who is the most proper bearer of certain privileged names of God, most notably Love.