Współczesne nurty w interpretacji Słowa Bożego

Abstract

Rozwój badań historyczno-krytycznych doprowadził na przestrzeni wieków do zbyt drobiazgowego wyróżniania warstw tradycji, z poza których wyłania się postać Jezusa coraz bardziej zamazana. Papież Benedykt XVI dostrzegł ten problem i wyznaczył egzegetom nowe kierunki w hermeneutyce Pisma św. zawarte w adhortacji apostolskiej Verbum Domini. Metoda ta posiada wiele punktów wspólnych z wypracowaną przez Bernarda Lonergana metodą w teologii. Artykuł wskazuje na zagrożenia dla współczesnej biblistyki i proponuje drogi, które mogą pomóc doprowadzić do analizy Pisma świętego zgodnej z jego zadaniem i przeznaczeniem. Główny akcent tych wskazań zarówno u Benedykta XVI, jak i B. Lonergana położony jest na obudzenie świadomości egzegety, że przebywa w obecności Słowa Bożego, natchnionego i wypowiedzianego przez samego Boga, a zapisanego jedynie ręką skryby. Wiara i żywa relacja z Jezusem podstawą do zrozumienia przesłania i sensu Objawienia. Duch święty i Maryja ożywiają nieustannie umysł egzegety, by mógł, tak jak Maryja zachowywać Słowo i starać się je zrozumieć. Duże znaczenie przypisane jest też zdrowemu rozsądkowi egzegety, który sam będąc zanurzonym w Słowie musi komentować Go tak, by głosić Ewangelię wszystkim narodom, klasom i w każdej kulturze, w sposób zgodny z asymilacyjnymi możliwościami owych klas i kultur. Głoszenie, aby mogło być skuteczne powinno być tak wielorakie, jak wielorakie są odmiany zdrowego rozsądku, języka, form społecznych. Lonergan podkreśla, że aby praca egzegety była skuteczna musi być brana pod uwagę struktura ludzkiego ducha. Następnie idąc w ślad za myślą B. Lonergana w artykule zostały omówione przykazania transcendentalne, których celem jest przybliżenie zarówno egzegety, jak i słuchaczy do głębszego zrozumienia Słowa i przyjęcia Go nie tylko jako słowa ludzkiego, ale Słowa Boga, który niezmiennie żyje, działa i porusza serca ludzi by poznawali Jego Syna Jezusa. Kolejnym zagadnieniem podjętym w artykule jest odpowiedzialność egzegetów za interpretację Słowa Bożego, który są powołani do tego by uczestniczyć w życiu Kościoła i zagłębiać się w myśl i intuicje podane przez Ojców Kościoła. Celem każdego egzegety powinno być wyjaśnienie sensu tekstu biblijnego jako aktualnego Słowa Bożego przy zachowaniu wszelkich zasad egzegezy kanonicznej, żywej Tradycji i analogii wiary.

The development of historical-critical research led over the centuries to the very minute highlight layers of tradition, outside of which emerges the figure of Jesus more and more blurred. Pope Benedict XVI saw this problem and set exegetes new directions in the hermeneutics of Scripture. contained in the Apostolic Exhortation Verbum Domini. This method has many points in common with developed by Bernard Lonergan method in theology. The article points to the threat to the contemporary biblical studies and proposes a way that can help lead to an analysis of Scripture in accordance with its mission and purpose. The main emphasis of these indications in both Benedict XVI and B. Lonergan is set to awaken the awareness of the exegete that it is in the presence of the Word of God, inspired and spoken by God and recorded only the hand of a scribe.