Operacje korekty płci: czyn legalny czy bezprawny?

Abstract

The article concerns the issues of legality or illegality of sex reassignment surgery in the light of the Polish penal law. Conducted considerations start from the reference to the phenomenon of transsexualism (including its definition and etiology), possible methods of improving the health of transsexual people and the level of their effectiveness. Taking into account the aforementioned context, there has been analysed the existence of the medical purpose of the SRS. In that context there has been analysed the possibility of finding the primary legality of SRS. Subsequently, it has been analysed whether there is a possibility to exclude criminal liability for conducting such surgeries by the way of using justification, circumstances excluding the guilt or due to negligible degree of social harm of an act. Referring to the current de lege ferenda demands, there has been proposed the solution to the problem of establishing a clear legal settlement which should take the form of justification which would re-legalise SRS. The basis for such justification would be consent, as well as the requirement to have completed the register sex change first.

Artykuł dotyczy zagadnienia legalności, bądź bezprawności operacji korekty płci na gruncie polskiego prawa karnego. Przeprowadzono rozważania, podczas których odniesiono się do samego zjawiska transseksualizmu (w tym do jego definicji i etiologii), możliwych metod poprawy stanu zdrowia osób transseksualnych i stopnia ich skuteczności, a także, biorąc pod uwagę powyższy kontekst, poddano analizie istnienie celu leczniczego zabiegów adaptacyjnych. Następnie przeprowadzono rozważania odnośnie do możliwości wyłączenia bezprawności albo ewentualnie jedynie odpowiedzialności karnej za przeprowadzenie operacji korekty płci. Przede wszystkim wzięto pod uwagę możliwość stwierdzenia pierwotnej legalności takich zabiegów, a dopiero w dalszej kolejności zastosowania kontratypu stanu wyższej konieczności lub instytucji stanu wyższej konieczności wyłączającego winę, czy wreszcie poddano analizie stopień społecznej szkodliwości czynu polegającego na przeprowadzeniu operacji korekty płci. Odnosząc się do dotychczasowych postulatów de lege ferenda, zaproponowano własne rozwiązanie problemu w postaci wprowadzenia jasnego rozstrzygnięcia ustawowego, które powinno przyjąć formę kontratypu wtórnie legalizującego operacje korekty płci. Podstawą takiego kontratypu byłaby zgoda, jak również wymóg wcześniejszego przeprowadzenia korekty metrykalnej.