Wiara w to, co nierozumne (okultyzm i astrologia)

Abstract

Okultyzm rozumiany jako wszelkiego rodzaju wiedza tajemna i wynikające z niej praktyczne działania nieustannie zyskuje popularność. Niniejszy artykuł proponuje zbadanie tego zjawiska w kontekście obecnej w nim irracjonalności. Aby móc przyjąć za prawdziwe to, czego nie da się uzasadnić rozumowo konieczne jest jednak stworzenie choćby pozorów racjonalności i dlatego okultyzmowi zawsze towarzyszą próby zbudowania sztucznej racjonalności, które wyrażają się najczęściej w chęci uczynienia go wiedzą naukową. Pseudo racjonalność jednak nie jest wystarczająca i dlatego okultyzm łączy się ze specyficznymi sposobami podnoszenia jego autorytetu takimi, jak choćby odwoływanie się do starożytności przekazywanych twierdzeń. Te strukturalne elementy wiedzy tajemnej są jasno widoczne w praktykach astrologicznych, których bardziej szczegółowy opis znajduje się w drugiej części artykułu.

Occultism, commonly understood as secret knowledge and practices related to it becomes more popular in modem culture. This article proposes to study the phenomenon in the context of its irrationality. Belief in truth of the claim, which cannot be rationally demonstrated, is very week and thus it seems necessary to create a certain form of false rationality. Therefore occultism is very often presented as a kind of scientific knowledge. Pseudo-rationality is not enough to hold occult claims true and thus we can observe other ways of make its authority wider like referring to antiquity of its claims and using ancient languages. In second part of the article those structural elements of occult beliefs are shown in more specific way by using the example of astrology.