Ku rehabilitacji teologii wyzwolenia

Abstract

Rehabilitacja teologii wyzwolenia stała się obecnie możliwa dzięki wytężonej pracy kilku teologów, a w szczególności: Gustavo Gutiérreza – jednego z ojców teologii wyzwolenia w Ameryce Łacińskiej i kardynała Gerharda Ludwiga Müllera – dziś prefekta Kongregacji Nauki Wiary. Impulsem do tych działań mogło być w porę zauważone przez Josepha Ratzingera w instrukcji Libertatis conscientia zaniepokojenie spowodowane traktowaniem przez teologię wyzwolenia ubóstwa tylko w wymiarze materialnym. Gutiérrez i Müller uważają jednak, że ubóstwo jest symbolem wszelkich ograniczeń bytu, a w życiu społecznym uwidacznia to najbardziej ubóstwo materialne i socjalne. Dla teologii wyzwolenia bardzo palącym punktem wyjścia jest więc ubóstwo materialne, ale ubóstwo rozciąga się w efekcie na całość przygodnej egzystencji ludzkiej. „Ubogi” z istoty swej woła do Boga, a Bóg w Starym i Nowym Testamencie szczególnie troszczy się o „ubogiego”. Tak egzystencja ludzka – jako kontyngentna – jest uboga, a więc dotyczy wszystkich, nie tylko materialnie ubogich, lecz również i bogatych. Stąd każdy człowiek potrzebuje wyzwolenia z tej nędzy moralnej, zła, grzechu i śmierci. W ten sposób teologia wyzwolenia nadaje teologii klasycznej realność i właściwe rozumienie wolności, która ma swe źródło jedynie w Bogu. Jezus Chrystus, wcielony Bóg, jest Boskim Wyzwolicielem z nędzy egzystencjalnej każdego człowieka.

Liberation Theology, which began in Latin America in the 1960s, faced con stant opposition and objections on the part of classical theology. It has been constantly accused of secularizing and sociologizing the main Christian religious concepts- salvation, freedom and Church, in particular. This is why, in 1984 and 1986, Cardinal Joseph Ratzinger, Prefect of the Congregation for the Doctrine of the Faith, issued the Instruction Libertatis nuntius and Libertatis conscientia. The movement lost its status and developmental impetus, finding itself under sharp criticism of Rome. Nevertheless, thanks to the long-term fruitful cooperation of Professor Gerhard Ludwig Müller, who later became a bishop and a cardinal, with Gutiérrez and other liberation theologians as well as with the Latin American episcopates, the basic conceptual network for Liberation Theology has been developed. It emphasizes classical, universal and evangelical aspects of Liberation Theology to prove that it enriches classical theology with its qualities of social realism, praxeological outlook and its historical and socio logical dynamism. As a result, Liberation Theology, whose main objective is to make Gospel real and active in this life rather than in its abstract manifestation alone, seems to be more and more openly accepted as legitimate on behalf of the Vatican and Pope Francis. In this way, it can undergo its revalidation and a second chance for growth.