La „Piccola Pentecoste” (Atti 4, 23-31) e i suoi testi paralleli

Abstract

Zasadnicze orędzie opowiadania, zwanego niekiedy „Małą Pięćdziesiątnicą” (Dz 4, 24-31) sprowadzić można do kilku twierdzeń. Wprowadzenie narratywne (4,23-24a), ukazujące wspólnotowy charakter mającej nastąpić modlitwy, wskazuje na misyjną naturę rodzącego się Kościoła. Inwokacja modlitewna (4,24b-25a) ukazuje Boga najpierw jako Pana (δεσπότης), wobec którego wierzący są sługami (δουλοι), a ich rola wyznaczona jest przez nakaz głoszenia orędzia o zbawieniu. Bóg ukazany jest również jako Stwórca oraz Ten, który przemawia przez Pisma, przez co prowadzi w rozwoju historię zbawienia. Mesjańskie odczytanie Ps 2, 1-2 (ww. 25b-26) interpretuje fakt prześladowań widzianych w dwupoziomowej optyce: najpierw w historycznej misji samego Jezusa, później w życiu Jego uczniów. Przyczyna prześladowań jest zawsze ta sama: fakt głoszonego słowa. Dwie petycje skierowane do Boga (4, 29-30) również koncentrują się wokół przepowiadania słowa Bożego: w pierwszej zgromadzeni proszą, by Bóg „wejrzał na groźby” spowodowane głoszeniem zbawienia, druga dotyczy udzielenia odwagi do kontynuacji tej misji. „Uzdrowienia, znaki i cuda” dokonywane przez „imię Jezusa” pełnią rolę argumentu potwierdzającego skuteczność głoszonego słowa. Rezultatem modlitwy (4,31), której przyjęcie potwierdza znak wstrząsu „miejsca, w którym przebywali”, jest ponowne (po Pięćdziesiątnicy) napełnienie Duchem Świętym i głoszenie z odwagą słowa zbawienia. Spośród licznych tekstów proponowanych jako narracje paralelne do Dz 4, 23-31, uwagę przyciągają trzy opowiadania. Łk 4, 16-30 ukazuje, że Bóg Ojciec jest aktywny w życiu Kościoła, jak był aktywny w historycznej misji Jezusa, a Duch Święty, który namaścił Jezusa, wypełnia także pierwszych chrześcijan. Wspólne motywy łączące Dz 4, 23-31 z Dz 2,1-36 to: działanie Boga Ojca, modlitwa, znaki Bożej obecności, głoszenie słowa Bożego i zstąpienie Ducha Świętego. W swej strukturze Dz 4, 23-31 przypomina modlitwę Ezechiasza (Iz 37,16-20; 2 Kri 19,15-19), który prosi Jahwe o ochronę dla zagrożonej Jerozolimy.