Kwestie bioetyczne w encyklice Laudato si’ papieża Franciszka

Abstract

Artykuł podejmuje refleksję nad wątkami bioetycznymi zawartymi w ostatniej encyklice papieża. W punkcie pierwszym analizuje modele filozoficzne we współczesnej bioetyce, szczególnie rozpowszechnione w ostatnich latach, takie jak: scjentyzm, utylitaryzm, model absolutnej autonomii i personalizm. W punkcie tym ukazano również ocenę tych sposobów filozofowania dokonaną przez papieża Franciszka i jego wniosek, że jedynie model personalistyczny jest adekwatny do właściwego rozwiązania kwestii ekologicznej i bioetycznej. W punkcie drugim opisane są trzy modele ekologiczne: model antropocentryczny, biocentryczny i partnerski. Ukazana jest także refleksja Franciszka w tej kwestii: relacja człowieka do przyrody powinna mieć charakter partnerski i uwzględniać fakt odpowiedzialności człowieka przed Bogiem za działania wobec przyrody. Człowiek powinien być nie władcą tego świata, lecz sługą mającym na celu dobro stworzeń i winien szanować nadane przez Boga prawa. W trzeciej części omówiono kazusy bioetyczne poruszone w encyklice Laudato si’. Dotyczą one początków życia człowieka (status embrionu ludzkiego, aborcja), przemocy wobec dzieci, godności osoby cierpiącej i starszej oraz bioetyki ekologicznej (zadawanie cierpień zwierzętom i żywność GMO).

The article is the reflection on bioethical topics in the recent papal encyclical. First part of the article is the analysis of the most spred philosophical models in contemporary Bioethics such as: scientism, utilitarianism, absolute autonomy and personalism. In this part we can find the pope’s judging of all these philosophical currents and his conclusion: the only appropriate model to resolve ecological and bioethical issues is personalism. The second part of the article analyzes the ecological models: anthropocentrism and biocentrism. It presents also Francis’ reflection in this subject: the man should treat the nature as an equal. The man should be responsible to God for his approach to the nature. The man should not be a master of nature but a wise servant. In the third part of the article the author describes the bioethical cases in the last papal encyclical. They concern the beginnings of human life (status of the human embryo, foetus), child abuse, the dignity of the ill and old‑age persons, and ecological bioethics (animals suffering, GMO).