Błogosławiona Dziewica Maryja Matka Boga w misterium Kościoła. W pięćdziesiątą rocznicę konstytucji dogmatycznej o Kościele „Lumen Gentium”

Abstract

Mariologia kształtowała się w doktrynie Kościoła na przestrzeni wieków. Macierzyństwo Maryi, zapoczątkowane we Wcieleniu Syna Bożego, nie ograniczyło się jedynie do bezpośredniej relacji z Nim, ale objęło całą społeczność Kościoła – Jego Mistycznego Ciała, oddziaływując swoim zasięgiem na poszczególnych wiernych i uobecniając niepowtarzalną rolę Maryi w rozwijającej się historii zbawienia. Artykuł nawiązuje do charakterystycznych aspektów mariologii jawiących się w trzech historycznie zróżnicowanych okresach: przed Soborem Watykańskim II, w trakcie soboru, którego refleksje mariologiczne zostały zredagowane w VIII rozdziale Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium i w teologii posoborowej. Wykład przedsoborowy czynił z Maryi postać o wymiarze chrysto- i eklezjotypicznym, a więc podkreślającym podobieństwo Maryi do funkcji Chrystusa i pierwowzoru Kościoła (1). Ojcowie Soboru umieścili problematykę mariologiczną w misterium Chrystusa i Kościoła, czyniąc z Maryi Tę, która odegrała niezastąpioną rolę w relacji do Chrystusa historycznego, jak też mistycznego, i pozostając jako Matka Boga-Człowieka jest jednocześnie duchową Matką wszystkich wiernych tworzących wspólnotę Kościoła – Ciała Mistycznego Chrystusa (2). Refleksje posoborowe o Maryi rzutują na postawy egzystencjalne wierzących, pobudzając świadomość współczesnego człowieka do respektowania życia, godności kobiet i wartości rodziny jako związku pomiędzy kobietą i mężczyzną oraz miejsca naturalnego wzrostu i rozwoju dzieci (3).

Mariology was formed in the Church through the centuries. Mary’s Motherhood initiated from the Incarnation was not only limited to the outright relation with Jesus, but also has embraced the whole Church community – the Mystical Body of Christ. It has an impact on the believers and shows Mary’s exceptional role in the history of redemption. The article refers to the characteristic Mariology aspects related to three different times: before the Vatican Council II, during it – all the thoughts have been written in the chapter VIII of the Dogmatic Constitution Lumen Gentium, and in a postcouncil theology. The discourse before the council saw Mary leading to the concept of Christ and Mary Ecclesia in which it emphasized her similarity to Christ’s role and the Church prototype (1). The Fathers Council put the Mariology issue in the mystery of Christ and the Church. They made Mary as someone who played an irreplaceable role in the relation to Christ, both historical and mysterious. Moreover, being the Mother of God she is also the spiritual Mother of all who build the Church – the Mystical Body of Christ (2). The postcouncil thoughts about Mary reflect on the existential attitude of all believers and make them more aware of being new to respect life, a woman’s dignity and the family value itself as the union between a woman and a man, and the place of a child’s natural growth (3).