Zur „Rechtssache Hus”

Abstract

Zadaniem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy obecnie, po Soborze Watykańskim II, można podtrzymywać opinię, w myśl której Jan Hus jest heretykiem. Wiadomo, że zarzewiem konfliktu stała się eklezjologia Husa zawarta głównie w jego traktacie De Ecclesia, opracowanym na podstawie nauki Johna Wiklifa. Charakterystyczne dla skrystalizowanych już poglądów Husa było określenie Kościoła jako congregatio praedestinatorum, które sprzeczne jest z powszechną zbawczą wolą Boga. Ponadto akcentował on ideę Kościoła jako wspólnoty o charakterze etyczno-duchowym z odrzuceniem jego instytucjonalno-jurydycznych elementów. Wydaje się, że takich poglądów nie może przyjąć jako własne Kościół rzymskokatolicki. Z tego też względu rehabilitacja Husa, czego domagają się dziś niektórzy (np. S. Swieżawski), byłaby niejako „przywłaszczeniem” go sobie przez Kościół rzymskokatolicki. Potrzebna jest zatem nie tyle rehabilitacja, co raczej akt ekspiacji wobec osoby Jana Husa i jego zwolenników niesłusznie pozbawionych życia. Taką myśl wysunął już przed kilku laty ks. Czesław Bartnik.